الکتروموتور یکی از کاربردی ترین تجهیزات الکترونیکی صنعتی است. در محیط هایی که مخاطرات زیادی در برابر انفجار و آتش سوزی دارند، توصیه می گردد تا از الکتروموتور ضد انفجار استفاده گردد تا در صورت خرابی و ایجاد جرقه در این وسیله، جرقه به خارج از الکتروموتور منتقل نشود و عاملی برای آتش سوزی و انفجار نگردد. به منظور انتخاب الکتروموتور ضد انفجار مناسب لازم است تا زون بندی محیط از لحاظ شدت مخاطره پذیری بررسی گشته و با انواع الکتروموتور ضد انفجار و ویژگی های هرکدام آشنا شویم. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص الکتروموتور ضد انفجار تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
الکتروموتور ضد انفجار چیست؟
الکتروموتور ضد انفجار یا EX الکتروموتوری است که برای جلوگیری از آتش سوزی در محیط هایی با احتمال آتش سوزی و انفجار بالا مورد استفاده قرار می گیرد. در فضاهایی که مملو از گازها، میعانات و بخارها ی قابل اشتعال است از وسایل ضد انفجار از جمله الکتروموتور ضد انفجار استفاده می شود. الکتروموتور ضد انفجار با نام های دیگری چون الکتروموتور ضد جرقه، الکتروموتور EX، الکتروموتور محیط های خطرناک و … شناخته می شود.
در محیط های قابل انفجار از الکتروموتور ضد انفجار استفاده می شود تا از انتشار جرقه به خارج از ترمینال باکس و از داخل الکتروموتور به بیرون جلوگیری شود. برای دریافت خدمات تعمیر ژنراتور با کارشناسان ما در تماس باشید.
انواع محیط های قابل انفجار
به منظور استفاده از الکتروموتور ضد انفجار لازم است تا متناسب با محیط و درجه حساسیت آن در برابر انفجار از الکتروموتور مناسب استفاده شود. انواع فضاها را بر حسب درجه حساسیت نسبت به انفجار به سه دسته زیر تقسیم می کنند.
- زون 0: زون صفر منطقه ای بسیار حساس است و گازهای قابل اشتعال در این محیط بسیار زیاد است، برای مثال سکوهای نفتی و تاسیسات آنها از مناطق زون صفر به شمار می روند.
- زون 1: زون یک منطقه ای نیمه حساس است که بخارات مواد قابل اشتعال نظیر غبار زغال سنگ، سنگ منیزیم، آلومینیوم و غیره در آن ها بالا است، اما حساسیت این محیط در مقایسه با زون صفر کمی کمتر است.
- زون 2: زون دو منطقه ای با حساسیت کمتر در مقایسه با زون صفر و یک است و اغلب در این منطقه به جای بخارات قابل اشتعال، فیبرهای قابل اشتعالی چون پنبه، کناف، براده های چوب و غیره وجود دارد.
پر واضح است که در محیط هایی از نوع زون 0، لازم است تا از الکتروموتورهای مقاوم تر در برابر انفجار استفاده شود، لذا شناسایی نوع محیط بر حسب درجه حساسیت آن در برابر انفجار در انتخاب الکتروموتور ضد انفجار اهمیت زیادی دارد.
انواع الکتروموتور ضد انفجار
انواع الکتروموتورهای ضد انفجار بر حسب نوع حفاظت به انواع زیر تقسیم می شوند:
- الکتروموتور ضد انفجار EExd.a: جرقه یا انفجار داخل الکتروموتور به هیچ وجه از آن خارج نمی گردد و این امر سبب می گردد تا محیط ایمن و بدون انفجار باقی بماند. وزن این مدل از دیگر انواع الکتروموتورهای ضد انفجار بالاتر است و پوشش و پوسته ضخیمی دارند. اغلب در زون صفر و یک از الن الکتروموتور استفاده می شود.
- الکتروموتور ضد انفجار EExde.b: در این نوع از الکتروموتور ضد انفجار، علاوه بر الکتروموتور، ترمینال نیز ضد انفجار بوده و شرایط ایمن تری را فراهم می آورد.
- الکتروموتور ضد انفجار EExp.c: الکتروموتورهای این دسته از الکتروموتورهایی هستند که توسط هوا یا گازی بی اثر تحت فشار قرار می گیرند و با این کار اتمسفر داخل الکتروموتور از خارج آن جدا شده و احتمال انفجار در محیط بیرونی کاهش می یابد. اغلب از این الکتروموتورها در زون یک استفاده می شود.
- الکتروموتور ضد انفجار EExn.d: اگرچه احتمال ایجاد جرقه در این الکتروموتورها بسیار پایین است، اما در مقایسه با دسته های قبل، احتمال ایجاد جرقه بالاتر بوده و اغلب در زون 2 از این الکتروموتورهای ضد انفجار استفاده می شود.
مقاومت حرارتی الکتروموتورهای ضد انفجار
میزان مقاومت الکتروموتورهای ضد انفجار در برابر حرارت، سبب می گردد تا این تجهیزات به دسته های مختلفی تقسیم شوند. شناخت میزان مقاومت الکتروموتورها در برابر درجه حرارت در انتخاب الکتروموتور تاثیر خواهد داشت. از تقسیم بندی های مقاومت الکتروموتورهای ضد انفجار در برابر حرارت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طبقه T1: مقاومت حرارتی بالای 450 درجه سانتیگراد
- طبقه T2: مقاومت حرارتی بین 300 تا 450 درجه سانتیگراد
- طبقه T3: مقاومت حرارتی بین 200 تا 300 درجه سانتیگراد
- طبقه T4:مقاومت حرارتی بین 135 تا 200 درجه سانتیگراد
- طبقه T5: مقاومت حرارتی بین 100 تا 135 درجه سانتیگراد
- طبقه T6: مقاومت حرارتی بین 85 تا 100 درجه سانتیگراد
انواع الکتروموتور ضد انفجار بر حسب پوسته
انواع الکتروموتورهای ضد انفجار بر حسب پوسته مورد استفاده در آن ها به دو دسته پوسته باز و پوسته بسته تقسیم می شوند. در الکتروموتور ضد انفجار پوسته باز، دریچه هایی به سیم پیچ های موتور برای تهویه هوا تعبیه شده است و اغلب از این الکتروموتورها در محیط هایی با درجه حساسیت کم نظیر زون 2 استفاده می شود. الکتروموتورهای پوسته باز خود به 4 دسته، الکتروموتور ضد آب، ضد پاشش آب، ضد رطوبت و کاملا محافظت شده تقسیم می شوند که هرکدام مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند.
الکتروموتورهای ضد انفجار پوسته بسته در مقایسه با نوع پوسته باز از درجه امنیتی بالاتری برخوردار هستند و در محیط هایی مخاطره آمز که مملو از انواع گازهای قابل اشتعال است از این الکتروموتور استفاده می شود. الکتروموتورهای پوسته بسته خود به انواعی چون بدون تهویه هوا، الکتروموتور ضد انفجار پوسته بسته با ورودی هوا، الکتروموتور پوسته بسته با فن خنک کننده و … تقسیم می شوند.
بیشتر بخوانید: نکات کاربردی درباره نگهداری الکتروموتورهای صنعتی
نکات قابل توجه در انتخاب الکتروموتور ضد انفجار
جهت انتخاب بهترین الکتروموتور ضد انفجار متناسب با محیط مورد استفاده لازم است تا با مخاطرات محیطی که قرار است الکتروموتور در آن استفاده گردد واز زون بندی آن اطلاع داشته باشیم. هرچه میزان مخاطرات و درجه خطر بیشتر باشد لازم است تا از تجهیزات بیشتر و مناسب تری استفاده شود. الکتروموتور ضد انفجار در مقایسه با انواع الکتروموتور معمولی، قیمت بالاتری داشته و لذا استفاده از این تجهیز در محیط هایی که قابلیت انفجار و آتش سوزی بسیار پایینی دارند، توجیه اقتصادی نخواهد داشت.
تجهیزات ضد انفجار نیز به تعمیر و نگهداری نیاز دارند. یکی از بهترین شرکت ها در زمینه تعمیرات و نگهداری انواع تجهیزات ضد انفجار، تعمیر الکتروموتور dc، تعمیر الکتروموتور فشار قوی همیار موتور است. این شرکت علاوه بر ساخت قطعات الکتریکی به تعمیر و بازسازی انواع الکتروموتورهای ضد انفجار DC، AC و ژنراتور می پردازد. ارائه بهترین خدمات در کوتاهترین زمان و مقرون به صرفه ترین قیمت از اهداف تعریف شده شرکت همیار موتور است.
نتیجه گیری
الکتروموتور از مهمترین تجهیزات صنعتی است که به منظور استفاده از آن در محیط های با قابلیت آتش سوزی و انفجار می بایست از نوع ضد انفجار این تجهیزات استفاده شود. زون بندی محیط از لحاظ خطر پذیری، مقاومت حرارتی مورد نیاز، ممانعت از خروج جرقه و … از پارامترهای قابل توجه در انتخاب الکتروموتور ضد انفجار به شمار می رود.